معرفی روستای مهارلو

الف) موقعیت جغرافیایی

روستاي مهارلو از توابع شهرستان سروستان است که با مختصات جغرافيايي 52 درجه و 49 دقيقه طول شرقي و 29 درجه و 20 دقيقه عرض شمالي، در فاصله 40 کيلومتري جنوب شرقي شيراز واقع شده است.

اين روستا از شمال غرب به شيراز، از شمال به درياچه مهارلو و از جنوب غرب به ارتفاعات محدود است. روستاي مهارلو از سطح دريا 1545 متر ارتفاع دارد و آب و هواي آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد است.

روستاي مهارلو نام خود را از درياچه همجوار خود گرفته است و براساس گفته‌هاي کهنسالان، در گذشته به دشت گل نيز معروف بوده است. اين روستا در پهنه تاريخي و فرهنگي کهني واقع شده است. تاريخ شکل‌گيري روستا، با توجه به آثار بر جاي مانده (کاروانسراي شاه عباسي) به دورة صفوي مربوط مي‌شود.مردم روستاي مهارلو به زبان فارسي سخن مي‌گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.

ب) الگوی معیشتی و سکونت

براساس نتايج سرشماري سال 1375، جمعيت اين روستا 539 نفر بوده است که در سال 1385، به 2400 و بر اساس سرشماری سال 90، 2467 نفر در قالب 652 خانوار در روستای مهارلو و 246 نفر در قالب 63 خانوار در روستای دوبنه ساکن بوده‌اند.

درآمد اکثر مردم روستاي مهارلو از فعاليت‌هاي زراعي، دامداري و توليد صنايع دستي تأمين مي‌شود. گندم، جو، صیفی‌جات و از محصولات زراعي و انار، انجير و بادام از محصولات باغي روستاست. محصولات دامي روستاي مهارلو شامل گوشت، پشم گوسفند و فرآورده‌هاي لبني مانند شير، ماست، کره و دوغ محلي مي‌باشد. قالي دستبافت نيز از توليدات صنايع دستي روستا است.

روستاي پايکوهي مهارلو در دامنه‌هاي زاگرس جنوبي و در مجاورت درياچه مهارلو استقرار يافته و بافت مسکوني متراکمي دارد. کالبد خانه‌هاي روستاييان تحت تأثير شرايط بيعي و نوع معيشت و فعاليت مردم شکل گرفته است. در بافت قديمي، بقاياي خانه‌هايي با طاق‌هاي بلند و پنجره‌هاي قوسي، که از سنگ و ساروج و گاه از خشت و گل و چوب ساخته شده‌اند به جا مانده است. خانه‌هاي جديد روستا با سقف مسطح با مصالحي از سنگ، آجر، بلوک سيماني، آهن، سيمان و گچ ساخته مي‌شوند.

پوشش گیاهی:

به طور کلی گیاهان شناسایی شده در منطقه به دو دسته بومی و زراعی قابل تقسیم می باشند که عمده گیاهان بومی شامل : انجیر ، انار ، درختچه های بادام ، گون ، درمنه ، شیرین بیان ، خارشتر ، گلزا، گیاهان چمنی و جارو می باشد .

گیاهان زراعی : در اکثر مناطق ، گندم و جو به صورت دیمی و آبی در حاشیه تالاب کاشت می شوند. زراعت آبی و کشت سبزیجات در این منطقه وجود دارد .

حیات وحش:

تالاب مهارلو بخشی از منطقه شکار ممنوع مهارلو به شمار می رود .

                         

گونه های عمده پستانداران شامل : روباه معمولی ، شغال ، تشی با انواع جوندگان کوچک ، خرگوش و گراز که به طور پراکنده در نزدیکی مزارع کشاورزی دیده می شوند .

این تالاب زیستگاه زمستان گذرانی پرندگان مهاجر به شمار می رود و هر ساله میزبان جمعیت فراوانی از فلامینگو هاست که از آرتمیای موجود در این دریاچه تغذیه می کنند.

پرندگان شاخص این تالاب عبارتند از:فلامینگوی بزرگ در جمعیت های بالای 4000 قطعه، تنجه، انواع کاکایی ، انواع پرندگان کنار آبزی:گیلانشاه بزرگ،سلیم کوچک،انواع آبچلیک ها ودر اطراف تالاب گونه های متنوعی از پرندگان خشکی زی نیز دیده می شود.

 

منطقه شکار ممنوع مهارلو

موقعیت جغرافیایی :

منطقه شکار ممنوع مهارلو با وسعت 33650هکتار در فاصله 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز درمجاورت جاده اصلی شیراز –سروستان و بین طول جغرافیایی´14° 52 تا´ 28°53 وعرض شمالی´00°29 و´ 57 ° 29 واقع شده  است .

تاریخچه حفاظت:

منطقه مهارلو درابتدادر تاریخ 79/5/1 به مدت سه سال شکار ممنوع اعلام گردید وسپس در تاریخ های 84/5/1 و 91/1/15 مجددا" به مدت 5سال تمدید گردید.

جاذبه‌هاي گردشگري

روستاي زيباي مهارلو که در گذشته به دشت گل نيز معروف بوده است، با استقرار در دامنه‌هاي زاگرس جنوبي و همجواري با درياچه زيباي مهارلو، چشم‌اندازهاي بسيار زيبا و جذابي دارد و هر ساله گروه کثيري از گردشگران را به سوي خود جلب مي‌کند. برخي از جاذبه‌هاي اين روستا عبارتند از:

دریاچه مهارلو

دریاچه مهارلو با توجه به تالابی بودن منطقه شکار ممنوع فوق و به دلیل ارزش زیستگاهی جهت مهاجرت پرندگان به منظور گذران فصل زمستان گونه های متعددی از پرندگان به خصوص فلامینگو ، انواع آبچلیک ، چوب پا ، نوک خنجری ، انواع سلیم ، حواصیل ، آنقوت ، اگرت و گونه های اردک سانان در منطقه مشاهده می شوند که با توجه به فصل مهاجرت پرندگان و همچنین فصل بارندگی در استان فارس بهترین فصل جهت بازدید گردشگران زمستان و بهار می باشد.

دریاچه مهارلو در حدود 18 کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز و غرب دریاچه بختگان قرار دارد. این دریاچه در ارتفاع 1460 متری از سطح دریا قرار دارد و دارای آبی بسیار شور است. حداکثر عمق این دریاچه 3 متر است و به همین دلیل میزان تبخیر آن بالاست که این امر سبب می‌شود بخشی از بستر دریاچه با قشری از نمک پوشانده شود البته وجود رسوبات گچی سازند ساچون و دو گنبد نمکی واقع در شرق این دریاچه، در شوری بی‌اندازه آن نیز تأثیر به سزایی دارد.

آب این دریاچه از نوع کلرید سدیم- منیزیم و سولفات سدیم است و در فصل‌های خشکی یکی از کانسار (معدن)های بزرگ نمک ایران به شمار می‌آید. فرآوری نمک از این دریاچه توسط مجتمع استحصال نمک وابسته به پتروشیمی شیراز انجام می‌شود.

مساحت این دریاچه در فصول مختلف سال متفاوت است و تابع ریزش‌های جوی می‌باشد. منبع تغذیه دریاچه مهارلو علاوه بر بارش‌های جوی، سه رودخانه نوبه‌ای خشک، حمزه و سروستان و روان‌آب‌های کوه‌های مجاور هستند که از شمال غربی و جنوب شرقی به این دریاچه می‌ریزند.

در حاشیه شمالی و شمال غربی این دریاچه چشمه‌های متعدد آب شیرین نیز وجود دارند که این امر سبب شده است در کنار این دریاچه چند تالاب‌ آب شیرین وجود داشته باشد که با توجه به رژیم بارندگی، مساحت آن‌ها متغیر است. در برخی از آن‌ها نظیر تالاب بارمیشور، 150 هکتار و برخی همچون تالاب آب‌پروران، 250 هکتار مساحت دارند.

یکی از شگفتی‌های دریاچه مهارلو تغییر رنگ آن به رنگ قرمز می‌باشد. پایین آمدن سطح آب دریاچه و به تَبَع آن افزایش شوری آب سبب می‌شود که شرایط برای رشد یک نوع جلبک که «کشند قرمز» نامیده می‌شود، مهیا شود.

                         

این جلبک‌ها نسبت به شوری آب مقاوم بوده و هر قدر که شوری آب افزایش یابد، رشد این جلبک‌ها بیشتر می‌شود. هنگامی که تراکم جلبک‌ها در سطح آب بالا رود، به صورت لایه‌ای قرار می‌گیرند و مانع از تبادل هوا با آب شده و در نتیجه میزان اکسیژن کاهش می‌یابد که در این شرایط اقدام به تولید سم‌هایی می‌نمایند که سبب از بین رفتن حیات جانداری به نام «آرتمیا» می‌شوند.