سرعین- اردبیل: چشمه‌های معدنی سرعین در حدود 30 کیلومتری غرب اردبیل و در جنوب سبلان از زمین خارج می‌شود، اکثر این چشمه‌های آب گرم آب‌دهی فراوان داشته و از آن‌ها به منظور استحمام استفاده می‌شود. آب چشمه سرعین دارای خواص درمانی است و استحمام در آن‌ها اثرات آرام‌بخش داشته، دردهای عصبی، رماتیسمی و عصبی مفصلی را تسکین می‌بخشد.
*سرعین در فاصله 22 کیلومتری از جاده اردبیل به تبریز به فاصله 10 کیلومتری شمال جاده واقع است.
چشمه بیله‌دره- اردبیل: چشمه آب معدنی سرد بیله‌دره یا بیلادره، در 3 کیلومتری شمال سرعین در نقاط مختلف دره‌ای از زمین خارج می‌شود. آب این چشمه شبیه به آب چشمه «کاشا- اویان» فرانسه است که دارای خواص زیر است:
آشامیدن این آب‌های مدر به سبب انقباض‌های مجاری ادرار باعث ازدیاد ادرار و دفع مواد گوناگون از راه دستگاه ادراری می‌شود. اثر مدر این گونه آب‌ها زودگذر بوده، و با کاهش هورمون «آنتی‌دیورتیک» در رابطه است. جذب این آب‌ها صفراآور بوده، سبب کاهش «بیلی روبین» و سایر املاح صفراوی در خون می‌شود. این آب‌ها باعث تورم آرام بافت‌ها می‌شود و اثر داخلی آن تعویض آب درون سلولی و در نتیجه دفع مواد سمّی است. در روش‌های درمانی می‌توان به جز آشامیدن، از راه‌های دیگر نیز استفاده کرد. موارد تجویز آن در بیماری‌های سنگ‌های مجاری ادرار، ازدیاد مواد ازته، نقرس، درد مفاصل، حالات تشنجی، چاقی و تورم کبد است.
بوشلی- اردبیل: چشمه معدنی بوشلی در 5/4 کیلومتری جاده اردبیل به سراب و در 45 کیلومتری غرب اردبیل واقع است. مظهر این چشمه در مجاور رسوب‌های آهکی سختی است که آثار خروج آب در برخی نقاط آن در گذشته وجود دارد. از این چشمه برای استحمام استفاده می‌شود.
سردابه- اردبیل: این چشمه در 25 کیلومتری شمال غربی اردبیل در روستای سردابه قرار دارد. مظهر این چشمه در دامنه کوه واقع است که پس از جمع شدن آب از نقاط مختلف در دره‌ای جریان می‌یابد و آبشار سردابه را به وجود می‌آورد. این آبشار در ارتفاع 15-20 متری قرار دارد و حجم جریان آن نسبتاً کم و محدود به خروجی چند چشمه بالادست می‌باشد.
قتورسو- اردبیل: در فاصله 60 کیلومتری جاده اردبیل به مشکین شهر، جاده فرعی وجود دارد که پس از طی 24 کیلومتر به قتورسو می‌رسد. مظهرهای این چشمه در دامنه کوه سبلان واقع است. مظهر چشمه قتورسو دارای مقدار قابل توجهی گوگرد بوده که با شعله کبریت مشتعل می‌شوند. ظاهراً خروج این آب با خروج گدازه‌های قله آتشفشانی سبلان در ارتباط است.
آب گرم خلخال: چشمه آب معدنی گرم خلخال، در 22 کیلومتری شمال غربی هروآباد و به فاصله 96 کیلومتری میانه از زمین خارج می‌شود. آب این چشمه در درمان بیماری‌های مفصلی، رماتیسم و بیماری‌های عصبی مؤثر است.
قینرجه- مشگین‌شهر: چشمه معدنی قینرجه در حدود 22 کیلومتری جنوب غربی مشکین شهر واقع است. مظهر آن در مجاور رودخانه کوچک قینرجه چای قرار دارد و آب چشمه به رودخانه وارد می‌شود. به علت گرمای زیاد آب چشمه، آن را با آب رودخانه مخلوط کرده و در حوضچه‌ای به منظور استحمام از آن استفاده می‌کنند.
آب این چشمه برای درمان لنفاتیسم، راشی‌تیسم، بیماری‌های زنانه، برخی از رماتیسم‌های مزمن مفید است و به سبب دارا بودن گاز بیماری‌های دستگاه تنفسی را درمان می‌بخشد.
ایلاوند- مشگین شهر: چشمه معدنی ایلاوند در 15 کیلومتری جنوب مشکین شهر از زمین خارج می‌شود. مظهر آن در پایه کوهی قرار دارد که در دو نقطه مشخص ظاهر می‌شود.
مویل- مشگین شهر: این چشمه در دامنه‌های شمال غربی کوه سبلان واقع شده است. مظهر آن در روستای مویل واقع است که در 5/2 کیلومتری دوراهی ایلاندوست (جنوب مشکین شهر) قرار دارد.
دریاچه نئور: این دریاچه در 48 کیلومتری جنوب شرقی اردبیل در ارتفاع 2480 متری از سطح دریا در یکی از دره‌های کوهستان باغرو قرار دارد. دریاچه نئور در فصل تابستان به علت کم شدن آب به دو دریاچه بزرگ و کوچک تقسیم می‌شود. وسعت کل دریاچه 210 هکتار و عمق متوسط آن 3 متر است. آب دریاچه به وسیله 12 چشمه از کف آن تأمین می‌شود. این دریاچه از سال 1349 شمسی حفاظت‌شده اعلام گردیده است. در حال حاضر نوعی ماهی قزل‌آلا به نام رنگین‌کمان در آن پرورش داده می‌شود.
دریاچه شورابیل: این دریاچه در جنوب و در محدوده شهر اردبیل واقع است. دریاچه شورابیل به مساحت تقریبی 640 هزار مترمربع است و در ارتفاع 1365 متر از سطح دریا می‌باشد که نسبت به شهر اردبیل در بلندی قرار گرفته است. کف آن را گِل و لای و لجن سیاه رنگ فراگرفته است و سطح آن را قشر سفیدی به ضخامت 5-8 سانتی‌متر از املاح نمک پوشانده است. آب این دریاچه در معالجه بیماران پوستی و رماتیسم مؤثر است. پیرامون دریاچه را کوه‌ها و تپه‌های مرتفعی احاطه کرده است. این دریاچه دارای امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی بسیاری است از جمله اسکله قایقرانی، دو میدانی، دوچرخه‌سواری، باغ وحش، هتل‌های مجهز و زیبا، گنجینه تاریخ طبیعی، نمایشگاه بین‌المللی و بازارچه صنایع دستی، مجموعه شهربازی، رستوران در وسط دریاچه و ... که می‌تواند مورد استفاده گردشگران قرار گیرد.
درياچه قله سبلان: اين درياچۀ بيضی شکل، در ارتفاع 4811 متری در قله كوه سبلان قرار گرفته است. اندازه قطر بزرگ آن با جهت شرقی – غربی حدود 180 متر و قطر کوچک حدود 80 متر طول و وسعت درياچه بالغ بر 12000 متر مربع است. آب آن صاف و زلال و درجه حرارت آن در ماه‌های گرم نيز در حد صفر است. سطح درياچه اکثر ايام سال منجمد و پوشيده از يخ و برف می‌باشد و در طول سال حدود 2 الی 3 ماه (ماه‌های تير، مرداد و شهريور) با توجه به شرايط اقليمی منطقه، باز است. آب درياچه از آبراهه خروجی چند متری به طرف ورودی شرقی جاری و سپس در زمين فرو می‌رود. با اين که اکثر ماه‌های سال سطح درياچه يخبندان و شرايط زيستی به حداقل تقليل می‌يابد، با اين حال در تابستان به خصوص مرداد ماه چنانچه از ارتفاعات (تيغه‌ها) مشرف به درياچه، به آب نظاره شود، درياچه سبز رنگ به‌نظر می‌آید که حاکی از رشد جلبک‌های سبز – آبی در آن می‌باشد. علاوه بر این جلبک‌ها، جانورانی سخت پوست در جمعيت بسيار بالا در درياچه زيست می‌نمايند. دهانه قيفی شکل آتشفشان در حال حاضر به‌صورت درياچه بسيار زيبائی درآمده است که در نوع خود کم‌نظير و از پديده‌های نادر طبيعی می‌باشد. آب اين درياچه از جمع شدن تدريجی آب‌های حاصل از ذوب برف و يخچال‌ها و نزولات جوی تأمين می‌شود.
گردآوری شده از:http://www.wikipg.com/
بر چهره ی دلربا مهدی (عج) صلوات.
