اگر غرب ايران را دروازه آسيا بدانيم بي شک کناره سراب بيستون يکي از اطراق گاه هاي مهم کاروان هايي است که از اين دروازه مي گذشتند. وجود این سراب و شرایط طبیعی مناسب پیرامون آن از دلایل مهم شکل گیری استقرارها در این ناحیه از دوره پارینه سنگی میانی تا دوران معاصر است. در قسمت فوقانی این سراب نقش برجسته داريوش، مجسمه هرکول، نقش برجسته های اشکانی، غار شکارچیان، پرستشگاه مادی و بقایای شهر پارتی و در جنوب آن با فاصله اندکی بناهای ناتمام ساسانی- کاروانسرای ایلخانی و کاروانسرای شاه عباسی قراردارند. يک شاخه از آب سراب در نهر پرآبي به طرف کاروانسرا در غرب روان است و شاخه اصلي آن به طرف گاماسياب در جریان است که به نهر سهراب معروف است. در حاشیة شمالی سراب آثار جاده ای قدیمی کشف شده است. وجود طبیعت زیبا، درختان چنار سر به فلک کشیده و آثار تاریخی منحصر به فرد در پیرامون سراب آن را به یکی از پرجاذبه ترین و زیباترین سراب های ایران مبدل کرده است.

کد ارتفاعي مظهر چشمه سراب بیستون 1320 متر از سطح دريا مي باشد. ميزان دبي متوسط ساليانه 797 ليتر در ثانيه مي باشد که متوسط تخليه ساليانه 25/2 ميليون متر مکعب مي باشد. ضريب کاهش آبدهي چشمه در دوره خشک با توجه به نمودار منحني فرود چشمه برابر 2- 10×82/1 و ذخيره ديناميکي آن 12/2 ميليون متر مکعب مي باشد. سراب کارستي بيستون بخشي از آبخوان کارستي ارتفاعات آهکي بيستون واقع در شمال شرق کرمانشاه را تخليه مي نمايد.

از لحاظ شیمیایی آب سراب بیستون بي رنگ، بي بو و بی مزه است. متوسط هدايت الکتريکي آن حدود 310 ، بيشترين مقدار 335 و کمترين مقدار برابر 250 ميکرومهوس بر سانتيمتر در سال 70 اندازه گيري شده است. تيپ آب سراب بيستون از نوع بيکربنات کلسيت بوده و از کل حجم مواد محلول در آب چشمه 71 درصد مربوط به يون بيکربنات و 21 درصد مربوط به يون کلسيم است. 8 درصد باقيمانده شامل يون هاي سولفات، کلر ، منيزيم، سديم و … مي باشد. این سراب در تاریخ 1380/12/25 به شماره 5020 به ثبت ملی رسیده است.