سد های زیرزمینی

           امید  غلامی 
            بازدید : 110
          دوشنبه 06 بهمن 1393
           نظرات (0)
        

سد زیر زمینی راهکاری برای کاهش اترات خشکسالی درمناطق خشک

(مطالعه موردی سد زیرزمینی نیسیان اردستان)

چکیده
روش هاي ذخيره آب بوسیله مهار آبهای زیر سطحی در مناطق خشک دارای هزاران سال قدمت است .در چند دهه اخیر این روش ها در بسیاری از نقاط جهان مورد توجه محققین قرارگرفته است سدهاي زیرزمینی به صورت موانعی هستند که در زیر سطح زمین براي مهار جریان های آب زير سطحي در آبرفت طبيعي ایجاد مي گردند.اين موانع مي تواند به صورت موانع فيزيکي و يا هيدروليکي باشند .معمولاً موانع هيدروليکي در مجاورت سفره هاي آب شور در کنار دریا ، با هدف سد کردن آب شور دریا و حفاظت از سفره هاي آب شيرين در مجاورت آب شور انجام مي گيرد. وجود شرایط زمين شناسي و توپوگرافي مناسب زير سطحی براي مخزن ذخیره آب و نيز براي محل احداث سد زيرزميني ، مشابه آنچه براي سدهاي روي سطح زمین در نظر گرفته مي شود، حائز اهمیت است .که چنین شرایطی در محل مخروط افکنه هاي واقع در دامنه هاي کوهستانی دهانه خروجی دره ها و مسيل ها فراهم مي باشد و نیز سنگ بستر در اين گونه موارد بايستي داراي نفوذ پذيري خيلي کم و يا غیرقابل نفوذ جهت تجمع و ذخیره آب باشد.

1-هدف :
هدف از انجام این موارد ذیل میباشد.
۱-ممانعت از فرار آبهای زیر زمینی و خارج شدن از حوضه
2-وجود یک منبع ذخیره مطمئن و همیشگی در تامین آب شرب
3-بدور بودن از آلایندهای شیمیائی – میکروبی آبهای سطح الارضی
4-وجود تصفیه فیزیکی – مکانیکی بعلت لایه های متخلخل آبرفتی
5-عامل مناسب در ممانعت از فرسایش خاک و جابجائی رسوبات و پایداری خاک
6-عامل مناسب و بهینه در آبخوان داری و تغذیه سفره های پائین دست

2-ویژگی هاي و شناخت حوضه آبخیز و محدوده محور سد زیرزمینی نیسیان دراردستان

حوضه مورد نظر از نظر موقعيت سياسي در استان اصفهان و در شهرستان اردستان و در فاصله 37 کیلومتري جنوب شهر ظفرقند و در 7 کیلومتری جنوب روستای نیسیان قرار گرفته است. مساحت حوضه حدود 1051 هكتار است . موقعیت جغرافیایی آن عرض ˝ 25 ΄ 52 ˚ 32 شمالی و طول ˝00 ΄24 ˚ 52 شرقی ارتفاع آن از سطح آبهای آزاد 2680 متر می باشد . حوضه فوق بخشی از حوضه بزرگ کویر دق سرخ است که ازدامنه شمالی کوه مارشنان سرچشمه گرفته و پس از پیمودن حدود 5کیلومتر به خروجی حوضه رسیده وبعد از 7 کیلومتر مسافت به روستای نیسیان وارد می شود.ومحل بند زیر زمینی درموقعیت جغرافیایی آن عرض˝00 ΄55 ˚ 32 شمالی و طول ˝30 ΄27 ˚ 52 شرقی ودر تراز ارتفاعی 2556متری است.

3-بررسیهاي اقلیمی و هیدرولوژیکی حوزه آبخیز نیسیان:

ویژگی هاي هواشناسی و هیدرولوژیکی در حوضه آبریز بالادست مخزن و در محدوده مخزن از دیدگاه تاثیر بر
حجم رواناب و نفوذ بخشی از رواناب بدرون زمین و همچنین انتقال الاینده ها از سطح حوزه به مخزن سد
زیرزمینی حائز اهمیت است. بر اساس روش دومارتن حوزه آبخیز سد زیر زمینی اردستان در اقلیم نیمه خشک قرار می گیرد. متوسط بارندگی سالانه حوزه213 میلیمتروحجم بارش نازل شده بر حوزه در سال 24/2میلیون
مترمکعب می باشد تبخیر سالیانه 1963میلیمتر ,حجم رواناب (بااستفاده از روش کتاین) از حوزه 22/0 میلیون مترمکعب وحجم آب قابل نفوذ 19/0 میلیون مترمکعب که بصورت جریان زیرسطحی است .

گردآوری شده از :http://www.manabeisf.ir/