نام انگلیسی:  Zarivar Lake     نام فارسی :  دریاچه زریوار

دریاچه زریوار در موقعیت جغرافیایی E460746 و N353244 در استان کردستان قرار دارد. تالاب آب شیرین زریبار ( کردی : زرێبار ) در فاصله ۳ کیلومتری غرب شهر مریوان ، در استان کردستان ایران و از مکان‌ های دیدنی و گردشگری این استان است . آب تالاب شیرین است و از تعدادی چشمه کف‌ جوش و بارش تأمین می ‌شود . در بیشتر زمستان ‌ها سطح دریاچه کاملاً یخ می ‌بندد . این تالاب در طول جغرافیایی ′۸°۴۶ و عرض جغرافیایی ′۳۲°۳۵ و ارتفاع ۱۲۸۵ متری از سطح دریا واقع گردیده ‌است . طول دریاچه زریوار حدود ۵ کیلومتر و عرض آن حدود ۱٫۶ کیلومتر است . وسعت تالاب به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغیر و حداکثر عمق آن ۵/۵ متر است .
 تالاب زریبار یکی از منحصر به فرد ترین دریاچه ‌های آب شیرین در جهان بشمار می‌ رود و کلیه شرایط جامع یک تالاب بین المللی را داراست و حتی مواردی از رفتار و عملکرد برخی از موجودات مشاهده می ‌گردد که تاکنون مطالعه و یا اعلام نشده ‌است که نیاز به بررسی بیشتر را می ‌طلبد .
 
 حجم تقریبی آب تالاب حدود ۳۰ میلیون متر مکعب برآورد شده ‌است . محیط تالاب حدود ۲۲ ، ۵ کیلومتر و میزان متوسط بارندگی ۷۸۶ میلیمتر در سال است . رطوبت نسبی برابر ۴/۵۸ درصد و متوسط تبخیر سالیانه معادل ۱۹۰۰ میلیمتر گزارش شده است .
 
 اکوسیستم تالاب
 تالاب زریبار به ‌عنوان یک واحد اکولوژیکی و یک اکوسیستم آبی در کردستان پدیده ‌ای بسیار زیبا و نادر می ‌باشد . زریوار با قرار گرفتن در یک دره طولی نسبتاً وسیعی از دو طرف غرب و شرق با کوه های پوشیده از جنگل احاطه شده ‌است . پوشش غالب اراضی در این منطقه را جنگل و بیشه زار های نیمه انبوه تشکیل می ‌دهند که گونه غالب جنگلی آن بلوط ایرانی بوده و در حالیکه سایر گونه‌ های جنگلی دیگر مانند گلابی وحشی ، زالزالک ، بادام در شیب ها و نقاط مختلف آن خودنمایی می ‌کند .
 
 پوشش گیاهی
 از پوشش های گیاهی دریاچه می ‌توان به گیاهان شناور چون سراتوفیلیوم ، سریوفیلیوم و گونه‌ هایی از گیاهان خاردار و از گیاهان حاشیه ‌ای می ‌توان به گونه های نی ، هزارنی ، بارهنگ آبی ، نیلوفر آبی ، علف هفت‌ بند ، پیچک‌ ها ، لویی و بزواش ، جگن و نعناع اشاره کرد .
 
 آبزیان
 گونه ‌های بومی : سیاه ماهی خالدار ، سیاه ماهی معمولی ، عروس ماهی ، ماهی گامبوزیا ( در حال حاضر این گونه‌ ها در دریاچه یافت نمی‌ شوند ) گونه ‌های غیر بومی : ماهی آمور سفید ، کپور آیینه‌ ای ، کپور معمولی ، کپور سرگنده ( بیگ هد ) و فیتوفاک اشاره کرد . ضمناً یک گونه مارماهی ، ۵ گونه فیتوپلانکتون و ۱۷ گونه زئوپلانکتون شناسایی شده ‌است . در خصوص گونه‌ های وارداتی اخیر توسط سازمان شیلات و آبزیان می ‌توان به گونه ماهی Gambosia siaaffinhs از خانواده poecilidae و یک گونه میگوی غول پیکر آب شیرین اشاره کرد .
 
 پرندگان
 در حال حاضر بیش از ۳۱ گونه پرنده بومی و مهاجر زندگی می ‌کنند که از این تعداد تقریباً ۱۴ گونه بومی و مابقی انواع پرندگان مهاجرند . اردک سرحنایی و سرسبز (Anos platyrhynchos) ، اگرتها ، بوتیمار بزرگ و کوچک ، انواع چنگر ، پرستو های دریایی ، کشیم بزرگ (Podiceps cristafus) و کشیم کوچک  (Tachybaptus ruficolis) ، کاکائی ها ، حواصیل خاکستری ، خوتکا ، گیلار ، و پرندگان شکاری همچون سنقر تالابی و دلیچه از گونه‌ های با اهمیت و ارزشمند این تالالا به شمار می ‌آیند .
 
 پستانداران
 سگ آبی ، روباه ، خوک وحشی ، خرگوش ، گراز و نوعی گربه وحشی (Filis catus) است .
 لازم به ذکر است که گونه ‌های یاد شده به ویژه پرندگان ، همه پرندگان تالاب را شامل نشده بلکه شامل پرندگانی است که بصورت اکثریت بوده و برای افراد قابل مشاهده و تشخیص‌اند که این خانواده‌ها در طبقه‌بندی تالاب‌ها حائز اهمیت می‌باشد .
 معرفی (وارد نمودن) گونه‌های غیر بومی برای تولید آبزیان ، فعالیت به ظاهر مفیدی است که پیامدهای آن زیاد جلب توجه نمی‌کند . در حالیکه در نابودی گونه‌های بومی و کاهش ارزشهای تالابی نقش موثری دارد . سیاستگذاری‌های درست تصمیم گیران و دادن اهمیت به تالابها با تکیه بر مسائل فرهنگی ، اجتماعی نقش بسزایی در این زمینه می‌تواند ایفا نماید .
 
 امکانات و تسهیلات برای گردشگران
 خرید از بازارچه مرزی باشماق در فاصله ۱۶ کیلومتری
 نمایشگاه‌های صنایع دستی
 پارکینگ کنار دریاچه
 هتل چهار ستاره زریوار در کنار دریاچه
 هتل چهار ستاره نوروز در مریوان
 ستاد های اسکان مهمانان در تعطیلات عید و تابستان

 وجود دریاچه زریوار و نفوذ توده های مرطوب زمستانی و بهاری در مریوان  ، تاثیر فراوانی در مرطوب و معتدل شدن هوای این ناحیه دارد  ، رطوبت هوا و بارش های مناسب در این منطقه موجب ایجاد پوشش گیاهی زیبایی در این ناحیه شده است.  وجود دریاچه زریوار در میان جنگل های انبوه و زیبای بلوط و گونه ها مختلف درختان جنگلی  ، سرزمین با شکوه را در غرب ایران پدید آورده است و آن را به مهم ترین جاذبه گردشگری غرب کشور تبدیل کرده است.  همچنین وجود نیلوفر های آبی با گل های سفید در کنار های دریاچه و علف های هفت بند و نی های بلند در قسمت جنوب شرقی دریاچه منظره ای رویایی به زریوار بخشیده است  .
 نکته قابل توجه دیگر در مورد زریوار این است که هیچ رودخانه ای به این دریاچه وارد نمی شود و آب دریاچه از ذوب شدن برف های کوه های اطراف و تعدادی چشمه های خودجوش در کف دریاچه تامین می شود  .

 در زمستان به علت برودت هوا و همچنین شیرینی آب دریاچه یک لایه یخ  ، سطح دریاچه را به طور شگفت انگیزی می پوشاند  ، ولی نزدیک به 60 نقطه در این دریاچه یخ نمی زند و آن هم محل قرار گرفتن همین چشمه های خودجوش دریاچه است و این گونه است که می توان در زمستان به وجود این چشمه ها که عامل تامین کننده آب زریوار هستند پی برد.  از آنجا که تنوع اقلیمی همراه با سایر شرایط مناسب از جاذبه های مهم در صنعت جهانگردی و گردشگری به شمار می رود  ، زریوار تمام شرایط برای جذب گردشگران داخلی و خارجی به این منطقه را داراست که با معرفی بیشتر زریوار به گردشگری  ، در این زمینه نیز این دریاچه شاهد رونق بیشتری خواهد بود  .
 
 زریوار علاوه بر زیبایی و شناخته شدن به نام یک منطقه تفریحی نقش بسیار مهمی نیز در کشاورزی منطقه ایفا می کند  . همچنین صید ماهی به واسطه وجود انواع ماهیان خوراکی از جمله سیاه ماهی خالدار  ، سیاه ماهی معمولی  ، کپور معمولی  ، و مار ماهی در این دریاچه رونق زیادی دارد و یکی از تفریحات پر طرفدار در این منطقه به شمار می رود  .
 
 دریاچه زریوار در نزدیکی شهرستان مریوان در استان کردستان قرار دارد  ، هوای منطقه در بهار و تابستان بسیار خنک و معتدل می باشد  و در پاییز و زمستان هوای زریوار سرد و خشک می باشد

گردآوری شده از:http://www.irandeserts.com/

سرعین- اردبیل: چشمه‌های معدنی سرعین در حدود 30 کیلومتری غرب اردبیل و در جنوب سبلان از زمین خارج می‌شود، اکثر این چشمه‌های آب گرم آب‌دهی فراوان داشته و از آن‌ها به منظور استحمام استفاده می‌شود. آب چشمه سرعین دارای خواص درمانی است و استحمام در آن‌ها اثرات آرام‌بخش داشته، دردهای عصبی، رماتیسمی و عصبی مفصلی را تسکین می‌بخشد.

*سرعین در فاصله 22 کیلومتری از جاده اردبیل به تبریز به فاصله 10 کیلومتری شمال جاده واقع است.

چشمه بیله‌دره- اردبیل: چشمه آب معدنی سرد بیله‌دره یا بیلادره، در 3 کیلومتری شمال سرعین در نقاط مختلف دره‌ای از زمین خارج می‌شود. آب این چشمه شبیه به آب چشمه «کاشا- اویان» فرانسه است که دارای خواص زیر است:

آشامیدن این آب‌های مدر به سبب انقباض‌های مجاری ادرار باعث ازدیاد ادرار و دفع مواد گوناگون از راه دستگاه ادراری می‌شود. اثر مدر این گونه آب‌ها زودگذر بوده، و با کاهش هورمون «آنتی‌دیورتیک» در رابطه است. جذب این آب‌ها صفراآور بوده، سبب کاهش «بیلی روبین» و سایر املاح صفراوی در خون می‌شود. این آب‌ها باعث تورم آرام بافت‌ها می‌شود و اثر داخلی آن تعویض آب درون سلولی و در نتیجه دفع مواد سمّی است. در روش‌های درمانی می‌توان به جز آشامیدن، از راه‌های دیگر نیز استفاده کرد. موارد تجویز آن در بیماری‌های سنگ‌های مجاری ادرار، ازدیاد مواد ازته، نقرس، درد مفاصل، حالات تشنجی، چاقی و تورم کبد است.

بوشلی- اردبیل: چشمه معدنی بوشلی در 5/4 کیلومتری جاده اردبیل به سراب و در 45 کیلومتری غرب اردبیل واقع است. مظهر این چشمه در مجاور رسوب‌های آهکی سختی است که آثار خروج آب در برخی نقاط آن در گذشته وجود دارد. از این چشمه برای استحمام استفاده می‌شود.

سردابه- اردبیل: این چشمه در 25 کیلومتری شمال غربی اردبیل در روستای سردابه قرار دارد. مظهر این چشمه در دامنه کوه واقع است که پس از جمع شدن آب از نقاط مختلف در دره‌ای جریان می‌یابد و آبشار سردابه را به وجود می‌آورد. این آبشار در ارتفاع 15-20 متری قرار دارد و حجم جریان آن نسبتاً کم و محدود به خروجی چند چشمه بالادست می‌باشد. 

قتورسو- اردبیل: در فاصله 60 کیلومتری جاده اردبیل به مشکین شهر، جاده فرعی وجود دارد که پس از طی 24 کیلومتر به قتورسو می‌رسد. مظهرهای این چشمه در دامنه کوه سبلان واقع است. مظهر چشمه قتورسو دارای مقدار قابل توجهی گوگرد بوده که با شعله کبریت مشتعل می‌شوند. ظاهراً خروج این آب با خروج گدازه‌های قله آتشفشانی سبلان در ارتباط است.

آب گرم خلخال: چشمه آب معدنی گرم خلخال، در 22 کیلومتری شمال غربی هروآباد و به فاصله 96 کیلومتری میانه از زمین خارج می‌شود. آب این چشمه در درمان بیماری‌های مفصلی، رماتیسم و بیماری‌های عصبی مؤثر است.

قینرجه- مشگین‌شهر: چشمه معدنی قینرجه در حدود 22 کیلومتری جنوب غربی مشکین شهر واقع است. مظهر آن در مجاور رودخانه کوچک قینرجه چای قرار دارد و آب چشمه به رودخانه وارد می‌شود. به علت گرمای زیاد آب چشمه، آن را با آب رودخانه مخلوط کرده و در حوضچه‌ای به منظور استحمام از آن استفاده می‌کنند.

آب این چشمه برای درمان لنفاتیسم، راشی‌تیسم، بیماری‌های زنانه، برخی از رماتیسم‌های مزمن مفید است و به سبب دارا بودن گاز بیماری‌های دستگاه تنفسی را درمان‌ می‌بخشد.

ایلاوند- مشگین شهر: چشمه معدنی ایلاوند در 15 کیلومتری جنوب مشکین شهر از زمین خارج می‌شود. مظهر آن در پایه کوهی قرار دارد که در دو نقطه مشخص ظاهر می‌شود.

مویل- مشگین شهر: این چشمه در دامنه‌های شمال غربی کوه سبلان واقع شده است. مظهر آن در روستای مویل واقع است که در 5/2 کیلومتری دوراهی ایلاندوست (جنوب مشکین شهر) قرار دارد.

دریاچه نئور: این دریاچه در 48 کیلومتری جنوب شرقی اردبیل در ارتفاع 2480 متری از سطح دریا در یکی از دره‌های کوهستان باغرو قرار دارد. دریاچه نئور در فصل تابستان به علت کم شدن آب به دو دریاچه بزرگ و کوچک تقسیم می‌شود. وسعت کل دریاچه 210 هکتار و عمق متوسط آن 3 متر است. آب دریاچه به وسیله 12 چشمه از کف آن تأمین می‌شود. این دریاچه از سال 1349 شمسی حفاظت‌شده اعلام گردیده است. در حال حاضر نوعی ماهی قزل‌آلا به نام رنگین‌کمان در آن پرورش داده می‌شود.

دریاچه شورابیل: این دریاچه در جنوب و در محدوده شهر اردبیل واقع است. دریاچه شورابیل به مساحت تقریبی 640 هزار مترمربع است و در ارتفاع 1365 متر از سطح دریا می‌باشد که نسبت به شهر اردبیل در بلندی قرار گرفته است. کف آن را گِل و لای و لجن سیاه رنگ فراگرفته است و سطح آن را قشر سفیدی به ضخامت 5-8 سانتی‌متر از املاح نمک پوشانده است. آب این دریاچه در معالجه بیماران پوستی و رماتیسم مؤثر است. پیرامون دریاچه را کوه‌ها و تپه‌های مرتفعی احاطه کرده است. این دریاچه دارای امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی بسیاری است از جمله اسکله قایقرانی، دو میدانی، دوچرخه‌سواری، باغ وحش، هتل‌های مجهز و زیبا، گنجینه تاریخ طبیعی، نمایشگاه بین‌المللی و بازارچه صنایع دستی، مجموعه شهربازی، رستوران در وسط دریاچه و ... که می‌تواند مورد استفاده گردشگران قرار گیرد.

درياچه قله سبلان: اين درياچۀ بيضی شکل، در ارتفاع 4811 متری در قله كوه سبلان قرار گرفته است. اندازه قطر بزرگ آن با جهت شرقی – غربی حدود 180 متر و قطر کوچک حدود 80 متر طول و وسعت درياچه بالغ بر 12000 متر مربع است. آب آن صاف و زلال و درجه حرارت آن در ماه‌های گرم نيز در حد صفر است. سطح درياچه اکثر ايام سال منجمد و پوشيده از يخ و برف می‌باشد و در طول سال حدود 2 الی 3 ماه (ماه‌های تير، مرداد و شهريور) با توجه به شرايط اقليمی منطقه، باز است. آب درياچه از آبراهه خروجی چند متری به طرف ورودی شرقی جاری و سپس در زمين فرو می‌رود. با اين که اکثر ماه‌های سال سطح درياچه يخبندان و شرايط زيستی به حداقل تقليل می‌يابد، با اين حال در تابستان به خصوص مرداد ماه چنانچه از ارتفاعات (تيغه‌ها) مشرف به درياچه، به آب نظاره شود، درياچه سبز رنگ به‌نظر می‌آید که حاکی از رشد جلبک‌های سبز – آبی در آن می‌باشد. علاوه بر این جلبک‌ها، جانورانی سخت پوست در جمعيت بسيار بالا در درياچه زيست می‌نمايند. دهانه قيفی شکل آتشفشان در حال حاضر به‌صورت درياچه بسيار زيبائی درآمده است که در نوع خود کم‌نظير و از پديده‌های نادر طبيعی می‌باشد. آب اين درياچه از جمع شدن تدريجی آب‌های حاصل از ذوب برف و يخچال‌ها و نزولات جوی تأمين می‌شود.

گردآوری شده از:http://www.wikipg.com/

• دریاچه ها

آب های ساکن در گودترین قسمت زمین که بر اثر فرسایش و یا عوامل داخلی زمین به وجود آمده اند و هیچ ارتباطی با دریاهای دیگر ندارند. بنابراین دریاچه ها در فرورفتگی ها و نواحی پست زمین و یا حتی در قله کوه ها و نیز در شرایط زمین شناسی گوناگون ممکن است، تشکیل شود. ترکیب آب دریاچه ها و میزان شوری آن ها به عوامل مختلفی چون: مسیر عبور جریان رودها و آب های زیرزمینی به دریاچه ها و بستر خود دریاچه، میزان تبخیر در منطقه، میزان آب های ورودی و خروجی و پوشش گیاهی منطقه دارد. دریاچه ها به انواع مختلفی تقسیم می شود که عبارتند از: دریاچه های یخچالی، دریاچه های آتشفشانی، دریاچه های تکنونیکی، دریاچه های کارستیکی. 
از مهمترین دریاچه ایران می توان به: دریاچه خزر، ارومیه، بختگان، انزلی، پریشان، تار و هویر، تشک، حرا، زریوار، سیران گل، شادگان، حوض سلطان، شط تمی، شور مست، قوری گل، گواتر، گهر، مهارلو، میانکاله، میقان، دریاچه نمک اشاره کرد.