تالاب هور العظیم- خوزستان
تالاب هور العظیم یا هورالهویزه بزرگ ترین تالاب دایمی استان خوزستان است که در غرب استان خوزستان و انتهای رود کرخه در منطقه مرزی دشت آزادگان بین دو کشور ایران و عراق واقع شده است. این تالاب تنها تالاب بزرگ باقیمانده بین النهرین می باشد که عمق آن به هنگام طغیان به 8 متر می رسد.
در گذشته مساحت تالاب هورالعظیم در کل بخش ایران و عراق 307 هزار هکتار بوده که امروز این مساحت به 102 هزار هکتار کاهش یافته است. از این مساحت حدود یک سوم تالاب یعنی 64 هزار و 100 هکتار در ایران و دو سوم مابقی در خاک عراق قرار دارد. منبع اصلی حجم آب این تالاب در گذشته به وسیله رودخانه کرخه در ایران و رودخانه دجله در عراق تامین می شد ولی امروزه از طریق آب های اضافه رود کرخه، دویرچ و بخشی از آب های اضافه اروندرود تامین می شود.
تالاب هورالهویزه نه تنها یکی از حساس ترین و مهم ترین زیستگاه پرندگان و گونه های جانوری در ایران محسوب می شود. بلکه مهم ترین تصفیه کننده هوا در جنوب غرب ایران است. وجود این تالاب در غرب استان خوزستان باعث افزایش میزان رطوبت هوا شده و از بروز طوفان و شن و گرد و غبار جلوگیری می کند. البته در سال های اخیر، کاهش حجم آب تالاب و از بین رفتن 40 درصد از مساحت آن باعث به راه افتادن توفان شن و گرد و غبار در منطقه گشته است.
با توجه به شرایط آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی، عمده ترین پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده هورالهویزه شامل: نی، لوئی، جگن، نیلوفر آبی، درختچه های گز و پده می باشد. همچنین تالاب از گیاهان کفزی مثل: بردی، تیره تیزک، گیاهان شناور مانند: گیاهان قهوه ایی سبزینه دار- تیره گل میمونی و گیاهان حاشیه ایی چون: کاگله، کاهو وحشی و سورمه صحرایی پوشیده شده است.
تالاب هورالعظیم با پوشش گیاهی خاص خود یکی از تالاب های حیاتی ایران برای پرندگان مهاجر و بومی نادر و در حال انقراض است که محل امنی را برای زادآوری پرندگان به وجود آورده است. 5 گونه پرنده کمیاب تالاب عبارتند از: میوه خور، اکراس آفریقایی، عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک و اردک مرمری. همچنین بخش وسیعی از پرندگان آبزی این تالاب را انواع اردک ها، غازها، پلیکان و درنا تشکیل می دهد. در بین پرندگان بومی هور نیز، دراج، چنگر معمولی و بالکان کوچک از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد.
تالاب هورالعظیم محل زیست 12 گونه ماهی است که مهم ترین آن ها عبارتنداز: ماه بنی، ماهی عنزه، ماهی گتان، ماهی حمری، ماهی شلج، ماهی آمور سفید، ماهی برزم، ماهی بیاح، ماهی کپور سرگنده، ماهی هامور، ماهی شیریت و ماهی کپور نقره ایی.
هرچند منطقه تالاب هورالهویزه از نظر تنوع گونه های جانوری محدود است اما می توان در این منطقه پستاندارانی همچون: گاومیش، گراز، شغال، خرگوش، شنگ، سگ آبی و خفاش و دوزیستانی مثل لاک پشت نرم را دید.
در اطراف تالاب هورالعظیم و دشت آزادگان آثاری از وجود روستا و آبادی دیده می شود که در گذشته نشان از رونق این منطقه می باشد. این روستا که عبارتند از: حسچه، لولیه، عمه، کسر، مچریه، محیره، سیدیه، ابوچلاچ، مشیمشیه، جرایه، طبر، شط علی، زهیریه، برگه و برص، در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران متحمل خسارات سنگینی شده و از بین رفتند. تنها روستای مجاور هور شهر رفیع می باشد.
همچنین تنها جاده موجود برای رسیدن به تالاب هورالهویزه، جاده طبر- شط علی و جاده شرکت نفت می باشد.
تالاب کانی برازان 
